ANGLELUHURI PITUTUR MBAH MO LAN MBAH TUN [56]:
WASPADA MRING SIPAT MENENG WIDARA ULEREN
Nyata sansaya sumrambah para pangageng lan pangarsa nagari ingkang kataman wuwu lajeng mlebet bui jalaran korupsi. Elokipun, sawetawis priyagung ingkang nyimpangi angger-angger nagari punika ketingalipun anteng meneng lan mundhi kabecikan. Kula kemutan pituturipun mbah Mo lan mbah Tun: “Sing sapa mbuwang ala bakal nemu becik, golek becik bakal lunga alane; sing sapa golek ala bakal lunga kabecikane”. Kaleresan kula [K] saged pinanggih mbah Mo [M] lan mbah Tun [T] ingkang nembe ngajari putunipun si Cemplon ngenam ron pandhan damel klasa.
[K]: Kenging napa ta mbah jaman sakniki kathah priyagung ketingalipun anteng meneng nanging malah mlebet bui jalaran korupsi?
[M]: Jare sapa? Wong meneng kuwi werna loro: wong kang ngenengake dayaning urip budi rasa alus, lan wong meneng jalaran lagi nangkarake dayaning urip kasar lan asor, yaiku meneng widara uleren.
[T]: Ngene ya ngger, wong ngenengake daya urip iku kang tansah rumangsa saru wirang lan isin marang Gusti yen duwe krenteg ala sajrone atine, isin anggone ora pisan males sih katresnaning Gusti. Dene meneng widara uleren ya wong kang wus kelangan rasa saru, wirang lan isin; sing ana ya sipat nostha golek lenaning liyan.
[K]: Pripun nalare ngenengaken daya urip niku saged nebihi memala, mbah?
[M]: Urip iku butuh daya iline banyu urip kang tansah ngerah kabecikan. Yen kowe bisa ngilekke banyu urip, patrap alamu bakal kasatan ora kailenan banyu banjur mati garing, kang tininggal mung dayaning kabecikan tumus ing karahayon, ngunu..!
[T]: Ngger, tuladhane sliramu pinuju ngelih jalaran pasa, njur ngliwati warung lan weruh sing dhahar masakan sedhep-sedhep kae. Yen sliramu njur pengin lan sengsem, kuwi tegese ngempakke rasa pengin lan sengsem ana ngarep dewe ngaling-alingi rasa liyane, ta. Semono uga yen sliramu tansah eling marang Gusti lan paugeran agama, tuwuhing rasa eling lan nuhoni paugeran ya bakale manggon ana ing ngarep dewe.
[K]: Lajeng pripun mungguhing tiyang meneng widara uleren, mbah?
[T]: Kuwi paribasan, ngger.. Tegese kaya menenge wit widara kang kebak uler. Dene werdine sing waspada marang wong kang ing tata-laire katone meneng kebak tatakrama lan subasita, nanging yektine kuwi minangka srana kanggo nutupi niyat ala.
[M]: Ya sipat candhala kang mengkono iku tuladhane wong kang ora gelem ngilekke banyu dayaning urip marang kabecikan, sipat kautaman banjur kasatan lan mati garing, sing kari mung asor nistha bebudene..